Indien bij het aangaan van een agrarische maatschap grond wordt ingebracht, dient deze gewaardeerd te worden. Onder omstandigheden kan dit de waarde in verpachte staat zijn, ondanks het feit dat er van verpachting geen sprake is.

Openingsbalans

De waarde van de ingebrachte grond verschijnt op de openingsbalans na toetreding tot de maatschap. In een zaak die onlangs voor de rechter werd uitgevochten, was er sprake van verpachte grond. De pachtovereenkomst werd opgezegd, waarna niet veel later een maatschap werd aangegaan.

Waarde in verpachte staat?

De inspecteur ging voor de waarde van de grond uit van de waarde in verpachte staat. De grond was weliswaar niet meer verpacht, maar de eigenaresse van de grond was vlak na de beëindiging van de pacht met de pachter in het huwelijk getreden en met hem een maatschap aangegaan. Het recht van gebruik en genot van de grond werd ingebracht in de maatschap, de blote eigendom bleef in eigendom bij de vrouw.

Let op! Door uit te gaan van de waarde in verpachte staat bij het aangaan van de maatschap, realiseerde de vrouw bij beëindiging van het bedrijf en verkoop van de grond een boekwinst van ruim € 700.000. Deze was belast.

Vergelijkbaar met pacht

Uit de feiten en omstandigheden bleek dat het recht van gebruik en genot onder de gegeven omstandigheden ongeveer eenzelfde waardedrukkend effect had als pacht. De waardedruk werd dan ook vastgesteld op 50%. Van belang hiervoor was onder meer:

• bij ontbinding van de maatschap kreeg de echtgenoot het eerste recht van pacht, zonder tegenprestatie
• het recht van gebruik en genot mocht niet vervreemd worden
• bij ontbinding van de maatschap had de echtgenoot het recht de grond tegen de waarde in verpachte staat te kopen.

Waarde in economisch verkeer

De waarde van grond bij inbreng in een maatschap is de waarde in het economisch verkeer. De uitspraak leert dat alle feiten en omstandigheden van de betreffende situatie hierop van invloed kunnen zijn. Waardedrukkende factoren zorgen later bij verkoop voor een hogere, belaste boekwinst.