Ondernemers in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf gaan ervan uit dat de omzet en de winst in 2019 verder zullen toenemen. Dit blijkt uit het nieuwe SRA-rapport ‘2019 in Zicht, de verwachtingen van Nederlandse ondernemingen’.

Klik op de afbeelding voor een vergroting

De groei gaat echter ook gepaard met een steeds grotere krapte op de arbeidsmarkt. Dit wordt in alle branches gevoeld en zet de productiviteit en winstgevendheid onder druk. Volgens experts is het daarom hard nodig om te innoveren en te verduurzamen, ook als het gaat om personeel.

Sterke groei omzet, winstgroei blijft achter

Ondernemers verwachten in 2019 een gemiddelde omzetgroei van 10,6%. De omzet neemt naar verwachting vooral toe in de medische zorg en de automotive, terwijl de horeca en de detailhandel op dit gebied sterk achterblijven.

Hoewel ondernemers positiever zijn dan ooit, blijft de winstverwachting (+9,3%) achter bij de omzet. Dit is al jaren een trend, maar nu spelen de krapte op de arbeidsmarkt en hogere personeelskosten hierbij een grotere rol, voornamelijk bij bedrijven met 51 tot 100 fte’s. De personeelskosten nemen hier bovengemiddeld toe en de winstverwachting blijft met -1,9% sterk achter bij de voorziene omzetgroei van 6,7%.

Hogere personeelskosten, gebrek aan vaklieden

De personeelskosten lopen in 2019 naar schatting verder op. De prognose voor het mkb als geheel komt uit op +5,0%, versus +4,2% een jaar eerder. Dit hangt deels samen met de hoogconjunctuur, maar ook met de vergrijzing in sommige branches en de behoefte aan meer technisch geschoold en hoger opgeleid personeel.
De krapte op de arbeidsmarkt heeft zijn weerslag op de productiviteit en de winstgevendheid en deze trend zal waarschijnlijk voorlopig nog wel aanhouden. Ondernemers zien hierin dan ook met afstand de grootste uitdaging voor het komende jaar. Dit geldt vooral voor de bouw, de horeca en de specialistische zakelijke dienstverlening.

Innovatie en verduurzaming

Vanwege de personeelsproblemen zetten mkb-bedrijven voor 2019 massaal in op efficiënter werken. Een deel van de ondernemers doet dit door vernieuwingen door te voeren. Denk aan technologische innovaties, nieuwe manieren om medewerkers te werven en vast te houden, verduurzaming van het bedrijf, de processen of het aanbod en aan nieuwe netwerken en samenwerkingsvormen. Zij hebben een duidelijke visie voor de lange termijn en maken strategische keuzes. Andere bedrijven zijn vooral bezig met de korte termijn en bewegen niet mee met hun omgeving.

Paul Dinkgreve, bestuursvoorzitter SRA: “Gezien de gunstige macro-economische omstandigheden kan dit best nog een tijdje goed gaan, maar dit zijn niet de winnaars van morgen. De kloof tussen succesvolle bedrijven en achterblijvers zal in het mkb alleen nog maar groter worden, zeker als het economische tij begint te keren.”

Kredietwaardigheid verder verbeterd

Een positief punt dat uit het SRA-BiZ-onderzoek naar voren komt, is dat de kredietwaardigheid van mkb-bedrijven is verbeterd, met uitzondering van de automotive. Uit de analyse blijkt dat het deel van de mkb-ondernemers dat aan alle financiële verplichtingen kan voldoen, is gestegen van 78,7% in 2016 naar ruim 80% in 2017. De investeringen zullen per saldo naar verwachting met 5,5% toenemen. Op brancheniveau valt de relatief sterke investeringsgroei in de automotive (10,5%) en de detailhandel (6,8%) op. In de horeca lopen de investeringen naar verwachting juist licht terug (-0,5%).